Askeri Suç ve Sırf Askeri Suç Kavramı

• 8 Ocak 2022 Cumartesi

---

ASKERİ SUÇ

Askeri Suçun Tanımı 

               1632 sayılı Kanuna eklenen Ek 11’inci maddede askeri suç; “Bu Kanunda düzenlenen suçlar ile asker kişilerin askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlar askeri suçtur” şeklinde tanımlanmıştır. Düzenlemeye göre, asker kişilerin askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olup olmadığına bakılmaksızın 1632 sayılı Askeri Ceza Kanununda (AsCK) düzenlenen istisnasız tüm suçlar ile askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olması şartıyla diğer kanunlarda yer alan suçlar da “askeri suç” olarak kabul edilecektir.

             Örneğin, eğitim esnasında devre arkadaşına yumruk atan bir uzman erbaşın eylemi “Üste fiilen taarruz” ya da “Ast’a müessir fiil” olarak değerlendirilemeyecek ise de, Türk Ceza Kanununun 86’ıncı maddesinde düzenlenen “Kasten yaralama” suçuna isabet etmektedir. Bu noktada “kasten yaralama” eylemi her ne kadar 1632 sayılı AsCK’da düzenlenmemiş ise de askerlik hizmetine ilişkin hizmet ve görevi ile ilgili olması nedeni ile “askeri suç” olarak tanımlanacaktır.

             Bir suçun askeri suç olarak tanımlanmasının önemi, 1632 sayılı AsCK’da yer alan özel soruşturma ve kovuşturma usulü ile soruşturma iznine tabi olmasıdır.

 Sırf Askeri Suçun Tanımı

             Askeri suç kavramı geniş ve kapsamlı bir tanımlama olmakla birlikte, 1632 sayılı AsCK’nın Ek 11’inci maddesinde askeri suç kapsamına dâhil olan ancak Kanun kapsamında uygulamada bir takım farklılıklara tabi olan sırf askeri suçlar da tanımlanmıştır.

             Belirtmek gerekir ki, sırf askeri suçlar da “askeri suç” kavramı içinde olup, askeri suç kavramı dışında farklı bir anlam ifade etmemektedir. Sırf askeri suç kavramının düzenlenmesi, Kanundaki bir takım uygulamalarda diğer askeri suçlara nazaran farklı yöntemlerin öngörülmüş olmasından kaynaklanmaktadır.

           Askeri suç ile sırf askeri suç arasındaki farklar, bir takım farklı düzenlemelere tabi olmasından kaynaklanmaktadır. Örneğin askeri suçlar için genel olarak düzenlenmiş olan soruşturma iznine karşı itiraz edilmesi durumunda; itiraz sonuçlanana kadar soruşturma işlemleri durmakta iken, sırf askeri suçlarda soruşturma iznine itiraz edilmesi soruşturma işlemlerini engellememektedir. (1632 sayılı Kanun Ek Madde-15)

             Sırf askeri suç; sadece asker kişiler tarafından işlenebilen, kısmen ya da tamamen başka bir kanunda suç olarak düzenlenmemiş olan suçlar olarak tanımlanabilir. Kanun değişikliğinden önce de doktrinde sırf askeri suçlar hakkında (kapatılan) Askeri Yargıtay tarafından tanımlanmaya çalışılmış ise de, Kanun değişikliği ile birlikte hangi suçların “sırf askeri suç” olduğu açıkça belirlenmiştir. Buna göre 1632 sayılı AsCK’da düzenlenen aşağıda belirtilen suçlar sırf askeri suçtur:

             a. md.60 “Söz vererek tahliye olunan harb esirleri”

b. md.62 “Müstahkem bir mevkii veya kendi mevkiini veya kendisini veya bir gemiyi, bir tayyareyi düşmana teslim eden kumandanlar”

c. md.65 “Vazife ve memuriyetlerine gitmeyenler”

ç. md.66 “Firar”

d. md.67 “Yabancı memlekete firar edenler”

e. md.68 “Mehil içinde yakalananlar”

f. md.70 “Sözleşerek firar”

g. md.79 “Kendini askerliğe yaramayacak hale getirenler”

ğ. md.81 “Askerlikten kurtulmak için hile yapanlar”

h. md.82 “Amir veya üstü tehdit”

ı. md.85 “Amir ve mafevkine hakaret edenler”

i. md.87 “İtaatsizlikte ısrar edenler”

j. md.88 “Toplu asker karşısında veya hizmetten savuşmak için veya silahlı iken yapılan itaatsizlik”

k. md.89 “Büyük zararlar veren itaatsizlik”

l. md.90 “Mukavemet”

m. md.91 “Amire ve mafevke fiilen taarruz edenler”

n. md.97 “Fesat”

o. md.98 “Fesadı haber vermeyenler”

ö. md.100 “Askeri isyan”

p. md.101 “Askeri isyanda önayak olanlar”

r. md.102 “Düşman karşısında askeri isyan suçluları”

s. md. 136 “Dikkatsizlik edenler”